26 fevral Türkiyə Prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğanın doğum günüdür. Ərdoğan adı ötən il 27 sentyabrda başlayıb cəmi 44 gün davam edən Vətən müharibəsinin ilk günündən hər bir azərbaycanlı üçün daha dogma, əziz olub, hər kəsin qəlbində Ərdoğan sevgisi boy atıb.
Dünyanı yenidən bölüşdürmək üçün başlanmış Birinci dünya müharibəsi (28 iyul 1914–11 noyabr 1918) əvvəlcə "Antanta" - Böyük Britanya, Fransa və Rusiya imperiyası ilə "Üçlər ittifaqı" - Almaniya, Avstriya-Macarıstan və İtaliya (1915-ci ildə Antantanın tərəfinə keçir) arasında başlanmışdı. 38 dövlətin qarışdığı, 70 milyondan artıq hərbçinin (onların 60 milyonu avropalı idi) qoşulduğu, 10 milyon əsgərin yaşamını itirdiyi bu savaşa Osmanlı dövləti 1914-cü ildə "Üçlər ittifaqı" tərəfindən qoşuldu.
XANLIQLARIN SONU, YOXSA ÖZ SONUNU YAXINLAŞDIRAN XANLIQLAR...
Osmanlı imperiyası və İran şahlığı , Azərbaycan xanlıqları və Gürcüstan ilə həmsərhəd idi və küllü miqdarda sərvti olan iki dəniz arasındakı bu ərazilərdə hər birinin öz geosiyasi maraqları vardı. İngiltərə və Fransa çox uzaqda olsalar da Rusiya imperatorluğunun bu ərazi ilə bağlı geniş dağıdıcı planlarından xəbərdar idi. Avrasiya qitəsinin yarıdan çoxu rus imperatorluğunun əsgərlərinin tapdağı altında idi, avropalıların «jandarm imperiyası» adlandırdıqları bir imperiyanın sərhədlərini genişləndirməsinə Qafqazın, Gürcüstanın və İranın yeraltı, yerüstü sərvətlərini ələ keçirməsin və daha da varlanmasını istəmirdilər. Rus generalları ordularını Qafqaza, Qara dəniz və Xəzər dənizi istiqamətinə yeritdikləri zaman Britaniya və Kral Fransanı öz aralarında danışıqlar apararaq Britaniya hərbi kəşfiyyatının polkovniki D.Malkolm başda olmaqla nümayəndə heyətini gizli danışıqlar aparmaq üçün Tehrana göndərdilər.
Erməni siyasi partiyalarının və onların silahlı dəstələrinin 1905-1906-cı illərdə Yelizavetpol (Gəncə) quberniyasının Zəngəzur qəzasında törətdikləri kütləvi qırğınlar, çoxsaylı terror aksiyaları barədə o dövrün arxiv sənədləri və dövri mətbuat materialları arasında kifayət qədər məlumatlar öz əksini tapmışdır. Zəngəzur qəzasının Qubadlı nahiyəsində ermənilərin törətdikləri qırğınlar etnik təmizləmə siyasətinin tərkib hissəsi olduğu üçün bütöv şəkildə qəzada baş verən hadisələrlə bağlıdır. Qubadlı nahiyəsində baş verən qırğınlar Zəngəzur qəzasında ermənilərin törətdikləri qırğınların tərkib hissəsi olduğu üçün hadisələri xronoloji ardıcıllıqla izləməklə ümumi mənzərəni görmək mümkündür.
Azərbaycanın əzəli bölgələrindən biri olan Zəngəzur qəzasının Gorus və Qafan nahiyəsinin yaxınlığında yerləşən Qubadlı nahiyəsinin (Həkəri və Bərgüşad çayları hövzələrinin) bir çox yaşayış məntəqələri 1905-1920-ci illər ərzində ardıcıl surətdə silahlı erməni quldurlarının təcavüzünə, dinc sakinləri isə soyqırımına məruz qalmışdır. Belə ki, yaxınlıqdakı Gərəvinc, Xot, Şner, Xınzirək, Muğancıq kəndləri Gorus çayı sahilində yerləşməklə (bu kəndlər əvvəllər müsəlman-türk kəndləri olub, sonradan orada haymənşəlilər məskunlaşıb. Məsələn, Bərgüşad çayı üzərində olan Şahverdilər kəndi 1954-cü ildə düşmənə verilib, adını qoyublar Voratan kəndi) Qubadlı nahiyəsinin Eyvazlı, Novlu, Gürcülü, Məzrə, Davudlu, Qədili, Əliquluuşağı kəndləri ilə ara məsafəsi 1-16 kilometr təşkil edir (Şahverdilər və Eyvazlı kəndlərinin arası 1 kilometrdir, Novlu kəndindən Gorus şəhərinə məsafə 16 kilometrdir).
