İllər illəri əvəzləyir. Əvəzlədikcə də geridə buraxdığımız  illərdə  yaşanmış  tarixi unutmamaq,  gələcək nəsllərə  bacardığımız  qədər  ötürməyə  çalışmalıyıq. Bu günü düşünəndə  o qədər itirdiklərimiz, unutduqlarımız, nəzərdən  qaçırtdıqlarımız var ki.  Mən də heç düşünməzdim ki, bir vaxtlar  bu  faktlar, məlumatlar  qarşısında  aciz qalacam. Yəni araşdırmalarımda  çəkdiyim  çətinliklərlə  üzləşəndə, itirdiyim  insanlardan  bu mənada  istifadə etmədiyimə  görə  təəssüflənirəm. Çünki  indi  yazmaq  istədiyim  mövzu  haqqında  kifayət qədər məlumat ala biləcəyim  bir insanla, Soltan  babamla (Soltan Qəhrəman oğlu Soltanov 1870- 1975 ) nə qədər desən  bir yerdə  olmuşuq. Eləcə də başqa  insanlarla.

Tofiq Şəfaət oğlu Mehdiyevin adı, xüsusilə Sovetlər İttifaqının dağılması və müstəqil dövlətimizin qurulması dövrünün ictimai-siyasi fəallarının yaxşı yadındadır.  O, XI, XII çağırış Azərbaycan SSR Ali Sovetinin deputatı, Azərbaycan KP MK-da məsul vəzifələrdə, bədnam qonşumuzla həmsərhəd Zəngilan Rayon İcra Hakimiyyətinin başçısı, "Azərittifaq"ın sədri olaraq daim hadisələrə obyektiv, çevik, prinsipial, çoxlarının dilinə gətirmədiyi problemlər və onlardan çıxış yolları barədə yüksək tribunalarda səsləndirdiyi açıq, tənqidi fikirləri ilə daim gündəmdə olurdu.

 Mən Zəngəzurun Dəstəyurd kəndində doğulub böyümüş, işğala qədər orada yaşamışam. 150 evli bu kəndin hər evi, daşı, qayası, cığırı ömürlük hafizəmə həkk olub.1947-ci ilin yayında SSRİ Elmlər Akademiyasının milliyyətcə rus, erməni və qazax alimlərindən ibarət axtarış briqadası bir xəritənin izi ilə bu qədim türk yurduna, hər tərəfdən dağlarla əhatələnən, mineral suları, minbir dərdə dərman bitkiləri ilə zəngin olan yaşayış məntəqəsinə təşrif gəldilər. Alimlər Dəstəyurdun sovet sədri Mürşüd Əliyevə gəlişlərinin məqsədini bildirib kömək göstərməsini xahiş etmişdilər. Müharibədən çıxmış ölkə üçün Dəstəyurd filiz yataqlarının aşkara çıxarılaraq istifadəyə verilməsi böyük əhəmiyyət kəsb edirdi. Təbii ki, Moskvadan yüz kilometrlərlə məsafəni qət edib ucqar bir dağ kəndinə gələn geoloji-kəşfiyyat qrupunun əlində ciddi əsaslar, xəritələr var idi. Bu sənədlər 1870-1880-ci illəri əhatə edən xəritələrə və başqa rəsmi bilgilərə əsaslanırdı.

7 -dən səhifə 18