"Zəngəzur" Cəmiyyətləri Birliyi adları Azərbaycan və Türkiyənin qəhrəmanlıq salnaməsi tarixinə yazılmış Sultan bəy Sultanovun və Nuru Paşanın həyat və mübarizəsinə, Türkiyə-Azərbaycan qardaşlığına həsr edilmiş ən yaxşı kitab, məqalə, teleradio materiallarının müəlliflərini mükafatlandıracaq.

Ardını oxu...

Çarizm dövründə Yelizavetpol, Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti dövründə Qarabağ quberniyasına daxil olan Zəngəzur qəzasının Hacısamlı nahiyəsinin Qurd Hacı kəndi (indiki Laçın rayonu) 1905-1920-ci illər tariximizin iki məşhur simasının - xalq qəhrəmanı Sultan bəy və Cümhuriyyətimizin qurucularından biri, ilk hərbi nazirimiz, Qarbağın general-qubernatoru Xosrov bəy Əlipaşa bəy oğlu Sultanovların doğulduğu kənddir. Sultan bəy 1871-ci ildə doğulub. Əlipaşa bəy obalarının savadlı adamı Molla Xudaverdi Tanrıverdi oğlunu (1835-?) çağırıb, balaca Sultanı öyrətməsini tapşırdı. Sultan bəy beləcə bir neçə il Molla Xudaverdidən "əlif-bey"i öyrəndi. Sonra atası onu Şuşa qəza məktəbinə göndərdi.Sultan bəy öncə qəza məktəbində, sonra Gəncə şəhərində gimnaziyada oxudu. Orta təhsilini tamamlayıb, Sankt-Peterburq şəhərinə yollandı. O dövrün ən ünlü hərbi məktəbinə, Sankt-Peterburq Hərbi Akademiyasına daxil oldu.

Ardını oxu...

Qubadlı rayonu Zəngəzurun mərkəzində Bərgüşad (Bazarçay) və Həkəri çaylarının hövzəsində şərqdən qərbə, şimaldan cənuba gedən yolların üzərində yerləşir.

Tarix üzrə fəlsəfə doktoru, ehtiyatda olan polkovnik Lətif Şüküroğlu (Babayev) hərbi jurnalistikamızın tanınmış imzalarından biridir.

Ardını oxu...

Faiq Şəmil oğlu İsmayılov (1962-1993) Yevlaxda doğulub Mingəçevirdə yaşamışdı. 12 il yaşadığım Nur şəhərinə gələndə təzəcə rəhmətə getmişdi, qəzetdə işləmişdi, üzünü görmədim, “İynəboyu şeirlər”ini oxudum və əbədilik yaddaşıma, ruhuma yazdım o adı. Dəfələrlə anım tədbirlərini keçirdik, haqqında yazdım. Bu il 60 yaşı olur 29 yaşında dünyadan köçən şairin. Onu siz də oxuyun…

***

Baxmaq istəyirəm gözlərinə mən

ancaq baxışların dönüb qaçır hey

Əllərin üşüyür, gizləmə məndən

verim ürəyimi əllərini gey...

***

Biz xoşbəxtliyi həmişə çıraqla gəzmişik

Guya xoşbəxtlik iynədir, düşüb samanlığa

Xoşbəxtlik çiyinlərimizə qonanda heç bilməmişik...

***

Gözlərimin qabağında

sudan çıxarılmış balıq kimi

çabalaya-çabalaya ölür vaxt.

Bu dünyada ən böyük dərd,

vaxtın ölməyini görməkdi...

***

Yarpaqların üzündə ölüm kölgəsi

Azca yel əsdi... Bəsdi

Budaqdan torpağacan uzanacaq

Yarpaqların ömrünə əl yelləməsi.

Yarpaqlara təsəlli vermək istəyirəm-

təsəlli vermək

Heç nəyini vermək kimidir.

Neyləyim, kasıbın olanından!

***

Bir sakit bucaqda

Axıdılan göz yaşı

Yanaqlardan savayı

Heç nəyi yandırmır... İndi özün bil...

***

Xoşbəxtliyi əlindən salmamaq üçün

Xoşbəxtlər dönürlər qorxağa

Xoşbəxtlik yaş balıq kimidir, dostum

Heç vaxt tələsmirəm xoşbəxt olmağa...

***

Yağma, qar!

Məni qarabuğdayı doğub anam

Çətin ağaram...

Tutaq ki, ağartdın saçlarımı

ağartdın dabanları yeyilmiş

42 ölçülü ayaqqabılarımı.

Tutaq ki, ağartdın geyimimi-keçimimi

Ağarda bilməzsən bəxtimi

Özünü yorma qar, yağma qar..

Çətin ağaram...

***

Biz xoşbəxtliyi

həmişə çıraqla gəzmişik.

Guya xoşbəxtlik iynədir,

düşüb samanlığa…

Xoşbəxtlik çiyinlərimizə

qonanda heç bilməmişik!

Gecəni yükləyib vaqonlara,

qatarlar şütüyür sağa-sola.

Qatarlar gecəni aparır,

qayıda sabahla.

Gecə də qurtarmır..

Qatarlar yorulacaq, vallah!

Anam boyundan uzun əyilir

təndirə.

Kündə yapır.

Anamın kündə yapan

əllərini öpürəm,

çörək dadır!

Sevgi adamın içində

çiçək kimi açır.

Səssiz-sözsüz

nəğmələr kimi,

kəpənəklər uçur

solundan, sağımdan.

***

Yaşım azdı,

boyum uzun,xəbərim yoxdu ağlımdan.

Hələ öz ağlına görə

ağlımı ölçür…

Sevgi adamın içində

çiçək kimi açır!

***

Bir bəyaz gecədi.

adamlar çoxdan yatıb.

Mənəm səssiz-səmirsiz

pəncərənin önündə

göz qırpmadan oturan.

Sükut necə gözəldi,

lap həzin nəğmə kimi.

Çiçəklər çoxdan solub,

amma çiçək ətri var

bütün duyğularımda

Sadiq köpək kimi,

yalmanar sağımda,

solumda.

qovaram, getməz.

Qol qaldırıb oynayaram,

oxuyaram qışqıra-qışqıra,

hirslənərəm üstünə,

getməz, yenə getməz.

Səssiz-səmirsiz

ya məndən irəlidə,

ya arxada,

ya divarlarda

ayaqları ayaqlarıma bağlı

kölgəm kimi

əyilə-əyilə,

uzana-uzana,

gödələ-gödələ

hara getsəm

düşər yanıma.

Qələbəlikdə

anasını itirməkdən qorxan

uşaq kimi

buraxmaz ətəyimi.

Sevdiyim qızdan, -

“tale” dediyim ulduzdan,

sirr verdiyim,

“qardaş” dediyim dostlardan

vəfalı kədər!

***

Güllü köynək kənd uşağı,

gözlərinin qorasını sıxdın bəsdi.

köynəyini çıxart, ağart.

Şalvarının balağını

apar kəsdir,

bir az daralt.

Ürəyin bir çiçək üzü,

ürəyin bir bulaq gözü.

belə olmaz,

Güllü köynək kənd uşağı.

Bir az hiylə

bir az biclik,

bir az kin at,

küdurət qat.

***

Payıza baxıram pəncərələrdən,

yarpaqlar hamısı

ürək şəklində.

Saralmış ürəklər,

Solmuş ürəklər

Son dəfə xırıldar

əgər tapdasan.

Alım ayağımı çiyinlərimə!

Göy üzünün gözü quruyanda, -

buludu ağ günlər kimi

qəhət olanda,

ala gözlərini buluda döndərdi

ala gözlərinin

sevdalı oğlanlara

naz yağdıran çağıydı.

Xurma yeyəndə

boylu görünən Sənəm

kəpənək çiyinlərinə

yük götürdü duzdan ağır,

«döz»dən ağır.

Yük varmı, heç bilmirəm,

dərdin, kədərin,

niskilin özündən ağır?!

Dava arxada qalmışdı.

Aya sən çıxma, mən çıxacam,

günə sən çıxma, mən çıxacam

deyən Sənəm bığ çıxarmışdı

***

Allah, bu yol nə uzunmuş,

addımına daş bağlanır,

bundan ağır zülüm yoxmuş,

yanağından yaş buğlanır.

Nə sözün var, dayanma, - de,

lap zəhər olsa da, udum.

Ayrılığa hələ yol var,

bir-iki tin, beş-on addım.

***

Kimin yadına düşəcəm

bir isti yay günü,

o ayna sularınmı?

Üzümü özündə saxlamır.

Kimin yadına düşəcəm,

yağışlı bir payız,

o asfalt yollarınmı.

- İzimi özündə saxlamır.

Kimin yadına düşəcəm,

bir ağappaq gecə,

o qərib ruhlarınmı?

- Özümü özündə saxlamır.

***

Üzümdə şeytan tükü yox,

əynimdə xortdan kürkü yox,

çiynimdə fələk yükü yox,

hər işi giley olmuşam.

Nəğd deyilən yaxın durmur,

təxt deyilən yaxın durmur,

bəxt deyilən yaxın durmur,

bilməm niyə doğulmuşam.

***

Balaca-balaca, ağ-ağ uludlar,

O yelkən buludlar, dalğa buludlar,

O şeir buludlar, nəğmə buludlar

xoşbəxtliyin ayaq izləri kimi

uçurlar başımın üstündən.

*** …

Yusun dalğaların qırçın düzümlə,

qurtaraq sukutun kar olmağından.

Dəniz, aparıram səni özümlə,

Qorxma küçələrin dar olmağından.*

***

Uca-uca dağ başından,

anan, atan, qardaşından,

qohumundan, tanışından

dostum, səni kim apardı.

Sakit axan çay qırağı,

çayın daşı, çay balığı,

qonşunuzun gülyanağı,

səni saxlaya bilmədi, -

dostum, səni kim apardı?

Aya baxdım, ay çəkmədi,

suya baxdım, su çəkmədi,

sən gedən yollara baxdım

yollar yaman çəkdi məni, -

dostum, bizi kim apardı?

***

Adına şeirlər yazmıram, vətən,
Bunu soyuqluğa çıxma, sən Allah.
Sevdiyin haqqında söz demək çətin,
Səni sevdiyimə inan bir daha.

Bütün sınaqlara bu gün mən hazır,
Amma gəl adına yazmayım şeir.
Əli qələm tutan vətəndən yazır,
Daş kimi soyuqlar yanıram deyir…

***

Xatırladan    Hacı Nərimanoğlu