Olmuş əhvalat, 4 şəkilli tragikomediya
I şəkil
Əhvalat Mingəçevir şəhər məscidində vaqe olur. 1998-ci il, 30 yanvar, saat 10.30 radələridir. Ramazan bayramının ilk günüdür, məscidin qabağına xeyli adam yığışıb. Şəhərin başçısı, müavinləri, prokuror, polis və MTN rəisləri, YAP, bələdiyyə sədri, digər aktivlər yaxınlaşır. Onların arasında general libasında ortaboylu, sarımtıl sifətli biri diqqəti xüsusi çəkir, qayışının üstündə tapança bağlamış, təkəbbürlü, arxasınca da 2 nəfər rus “OMON”çusu geyimində, qabaqda da 2 nəfər milli cangüdənin - azərbaycanlı olduqları bilinir. Şəhər camaatı, rəhbərləri generalı qabağa verib “buyur, buyur”la məscidin qırmızı xalı döşənmiş pilləkənlərində irəli buraxırlar, özləri də ardınca girirlər məscidə.
Azərbaycan Milli Azadlıq Hərakatının öncüllərindən biri idi Oruc...
Şuşa şəhərinin əsasını 1752-ci ildə Qarabağ xanı Pənahəli xan Cavanşir (1693-1763) qoyub. Oğlu İbrahimxəlil xan (1732-1806) Şuşa dağının ətəyində yerləşən mənzərəli "Xanbağı"nda ailəsi ilə soyuq payız-qış aylarını keçirmək məqsədilə iqamətgah tikdirib, həmin ərazi də İbrahimxəlil xanın adı ilə el-oba arasında artıq Xankəndi kimi işlənib. Oğlu Mehdiqulu xan ailəsinin və yaxın qohumlarının qış aylarını keçirdiyi Xankəndini sevimli xanımı Pəricahan bəyimə hədiyyə edir. 
Terroru dövlət siyasətinə çevirən Ermənistanın Azərbaycana qarşı apardıqları terror müharibəsi 1980-ci illərdən başlayaraq ardıcıl xarakter almışdır. Azərbaycanın Dağlıq Qarabağ bölgəsi və onun ətrafındakı 7 rayonun işğalı zamanı kütləvi vahimə yaratmaq, çoxlu insan tələfatına nail olmaq məqsədi ilə Ermənistanın xüsusi xidmət orqanları hərbi əməliyyatların getdiyi ərazilərdən xeyli uzaqda, dinc azərbaycanlı əhalisinin yaşadığı məntəqələrdə terror aktları təşkil etmiş, nəticədə minlərlə günahsız insan həlak olmuşdur.