Tehran üçüncü ölkələrin nümayəndələrinin Zəngəzurda kommunikasiyalara nəzarət etməsinin əleyhinədir.

zengezur.com Axar.az-a istinadla xəbər verir ki, bunu İranın Ermənistandakı səfiri Mehdi Sübhani deyib.

“İrəvan sərhəd məntəqələrində nəzarəti Ermənistan hakimiyyəti tərəfindən həyata keçiriləcəyini deyib. Biz hər şeyin Ermənistanın suverenliyi çərçivəsində olmasının tərəfdarıyıq, istənilən nəzarət Ermənistan tərəfindən olacaq. Biz bura hansısa xarici ölkələrdən gəlib, nəzarət və ya təhlükəsizliyi təmin etməsini dəstəkləmirik”, - Sübhani bildirib.

Qeyd edək ki, Ermənistan Xarici İşlər Nazirliyi Azərbaycanla gələcək nəqliyyat kommunikasiyalarının təhlükəsizliyinin təmin edilməsi funksiyalarının özəl şirkətlərə verilməsi imkanını nəzərdən keçirdiklərini bəyan etmişdi.

Qərbi Azərbaycan Xronikası layihəsi çərçivəsində jurnalist Əsgər İbrahimovun müəllifliyi ilə Baku TV-də "Ermənistan parlamentinin qərarı ilə adı dəyişdirilib Zovasar edilən qədim kənd" adlı süjet hazırlanıb.

zengezur. com Axar.az saytına istinadla xəbər verir ki, bugünkü süjetdə Ağağa, Ağadədə, Ağakiçik, Ağasıbəyli, Ağaplı toponimləri, eləcə də Ağdağ, Ağadi oronimləri haqqında söz açılır.

Bildirilib ki, bir xalqın əsrlər, minilliklər boyu formalaşdığı toponimləri kökündən dəyişdirmək həmin xalqın tarixi-coğrafi ərazidəki izlərinin silinməsinə xidmət edir.

Ağağa - Zəngəzur mahalının Sisyan rayonu ərazisində kənd olub və burada 1897-ci ildə 19 nəfər azərbaycanlı yaşayıb. 1905-1906-cı illərdə azərbaycanlılar köçürülüb və kənd ləğv edilərək xarabalığa çevrilib.

Ağdağ - Göyçə mahalının Kəvər, yəni Kamo rayonunda dağ olub. Bu oronimin adı dəyişdirilib Apitakasar qoyulub.

Ağdağ - Vedibasar mahalının Vedi, yəni Ararat rayonunda dağ adıdır.

Ağadədə - Gərnibasar mahalının Qəmərli, yəni Artaşat rayonunda pir adıdır.

Ağadi - Şəmşəddil mahalının, Karvansaray, indiki İcevan rayonunda dərə adıdır. Ağstafa çayının sahilində yerləşir.

Ağakiçik - Talin mahalının eyni adlı rayonunda kənd olub. 1873-cü ildən 1916-cı ilədək ancaq azərbaycanlıların yaşadığı kənd 1918-ci ildə erməni təcavüzünə məruz qalıb və əhalisi qırğınlarla deportasiya olunub. 1915-1916-cı illərdə Türkiyənin Sasun və Taron vilayətlərindən köçürülən ermənilər burada yerləşdirilib. 1978-ci il yanvarın 25-də adı dəyişdirilib Zovasar qoyulub.

Ağasıbəyli - Vedibasar mahalının Vedi, yəni Ararat rayonunda kənd olub.

Ağaplı - Zəngəzur mahalının Gorus rayonu ərazisində kənd olub.

Sonda vurğulanır ki, haylar çirkin toponim oyunları ilə özlərinə saxta məkan yaradıblar:

"Bu oyunların alt-üst olması üçün isə azərbaycanlıların doğma yurda - Qərbi Azərbaycana qayıdışı qaçılmazdır. Əminik ki, bu geri qayıdışla ermənilərin özlərinin etiraf etdiyi kimi, Ermənistan elə Qərbi Azərbaycan olacaq".

Ümumiyyətlə, Qərbi Azərbaycana aid toponimlərin, oykonim, oronim və hidronimlərin öyrənilməsi və təbliği günümüzün reallığı olmaqla yanaşı, gələcək nəsillərin doğma yurd-yuvamıza sahib çıxması baxımından çox böyük məna və əhəmiyyət daşıyır. Çünki bunlar yerli xalqın tarixini, etnoqrafiyasını, coğrafiyasını əks etdirib.

Xatırladaq ki, Qərbi Azərbaycan Xronikası layihəsinin məqsədi tarixi qədim torpaqlarımızın adının yaşadılması, tanıdılması, həmçinin azərbaycanlıların ermənilər tərəfindən deportasiyaya məruz qoyulmasından, həmin ərazilərdə mövcud olmuş, lakin adı silinən toponimlərin, saysız-hesabsız yeraltı və yerüstü maddi mədəniyyət nümunələri - qədim yaşayış məskənləri, nekropollar, kurqanlar, qala, saray və istehkam qalıqları, karvansaralar, körpülər, qəbirüstü sənduqələr, xaçdaşlar, at-qoç heykəlləri, məbəd, kilsə, məscid, pir və ocaqların üzə çıxarılması, həmin ərazinin təmiz oğuz-türk məskənləri olduğunu təsdiq edən faktların dünya ictimaiyyətinə çatdırılmasıdır.

Həmçinin Prezident İlham Əliyevin Qərbi Azərbaycanla bağlı dediyi "XX əsrin əvvəllərinə təsadüf edən xəritə bir daha onu göstərir ki, Qərbi Azərbaycan tarixi Azərbaycan diyarıdır, şəhərlərin, kəndlərin adları Azərbaycan mənşəlidir və biz yaxşı bilirik ki, indiki Ermənistan ərazisində tarix boyu Azərbaycan xalqı yaşayıb. İndi əsas vəzifə ondan ibarətdir ki, dünya ictimaiyyəti də bunu bilsin", - fikrini əsas tutaraq Qərbi Azərbaycan İcmasının hazırladığı Qayıdış Konsepsiyasından irəli gələn vəzifələrin təbliğidir.

Bundan əlavə, Qərbi Azərbaycanla bağlı tarixçilərin, araşdırmaçıların düşüncələrini, deportasiyaya məruz qalmış şəxslərin həyat hekayəsini işıqlandırmaqdır.

https://axar.az/news/gundem/895120.html

“Zəngəzur” Cəmiyyətləri İctimai Birliyi təbrik edir: Hidayət Orucov - 80

Hörmətli Hidayət müəllim,

Siz istedadlı şair, dramaturq, jurnalist, əməkdar incəsənət xadimi, diplomat, dövlət xadimi və səmimi insan olaraq xalqımızın yaddaşında, ölkəmizin ədəbi-mədəni həyatında silinməz iz qoyubsunuz. Yaradıcılığınızda, müəllifi olduğunuz 40-dan çox kitabda doğulub boya-başa çatdığınız Zəngəzur elimizin bir parçası olan Meğri rayonunun Maralzəmi kəndinin, İrəvan, Qərbi Azərbaycanın tarix və mədəniyyətinin tədqiqi, təbliği xüsusi yer tutur. Uzun illər məsul dövlət vəzifələrində, xarici ölkələrdə çalışanda da doğma yurd yerlərinizə bağlılığınızı yazılarınızda səmimi duyğularla ifadə edibsiniz. 

Qurucularından biri olduğunuz “Zəngəzur” Cəmiyyətləri İctimai Birliyinin Ağsaqqallar Şurasının  üzvü, Birliyin daimi təəssübkeşisiniz.

Birliyimizin Ağsaqqallar Şurası və İdarə Heyəti adından yubileyiniz münasibətilə Sizi təbrik edir, bundan sonra da sağlam, xeyirli ömür arzulayırıq.

Hörmətlə,

Sədr                 Hacı Nərimanoğlu

 04 sentyabr 2024-cü il

Hidayətin Zəngəzur duyğulu bir neçə şeirini oxucularımıza təqdim edirik:

 Zəngəzur

 Dayım Əli Məmmədovun

unudulmaz xatirəsinə

 Harda xəstələnsəm...

 Bir asta yeri dağ cığırlarla -

Qar uçar,

            daş qaçar,

                        qaya sürüşər...

Aranda dayanıb uca dağlara

Boylanmaq istəsən,

            papağın düşər.

 

Dəli çağlayanlar hayqırar, çaxar,

Durnalar

            karvanı olar göylərin.

Gözəllik

            çaylara qoşular, axar,

Dağlar fikirlidir,

            dərələr - dərin...

 

Bu ulu diyarın hər çəhlimini

Çəkmişəm ömrümün varaqlarına.

Harda xəstələnsəm, a dostlar, məni

Çatdırın Zəngəzur yaylaqlarına.

 

Görüb qartalların öz yuvasını

Çinara dönərəm,

            dağ olaram mən.

Udub zirvələrin saf havasını,

Davasız-dərmansız sağalaram mən.

 

2. Təbiət tərifləyib

 

Bura durnagözlü bir diyardır ki -

Tale gözəlliyi yerə səribdir.

İydəli, söyüdlü ilk bahardır ki,

Ana təbiətdən təriflənibdir...

 

Mığrı gecələri qəndiltək yanar -

Ulduzlarmı yerə tökülüb, nədir?

Xəllərgə çayının nəğməsi ki, var,

Təbiət dilində min hekayədir...

 

Qafanın qəribə səfası vardır;

Arxası söykənmiş uca dağlara,

Dağ yolu - alnının qırışlarıdır,

Sinəsi oxşayır ilkin bahara.

 

Zəngəzur - bir sevən nəğməli ürək:

Təzadlı,

            zirvəli,

                        bağlı-bərəli.

Bir əli yapışıb Arazdan bərk-bərk,

Buludlarda itib o biri əli.

Qəcəldən arana baş alan yellər

Dəli Koroğlunun telli sazımı?

Dibsiz dərələrin bəs nə gileylər? -

Dərələr

            ömrünün etirazımı?

 

Üçtəpə

            təpədən-dırnağa çiçək,

Qayalar anadan haça olubdur.

Sinəsindən ötmüş qoç igidlərtək

Zəngəzurun başı uca olubdur.

 

3. Babamın yaşıdı,

mənim yaşıdım

 

Çoban çarığının bağı açılıb,

Cığırlar

            dağların yaşı olubdur.

Ələngəz

            babamla qoşa qocalıb,

Qırx dörddə mənimlə bir doğulubdur!

 

Hicran harayı var hər gur bulaqda,

Neçə nər qəhrəman burdan su içib.

İndi mən gəzdiyim bu düzdən, dağdan,

İldırım vüqarlı igidlər keçib.

 

Qan-qada görübdür burda babalar;

Yüz kəndin torpağı - daşı itibdir.

Lökdə bir meşənin məzarlığı var -

Kötük - başdaşların yaşı itibdir.

 

Qaşlar çatılıbdır burda bir vaxtlar,

Nifrətlər, qəzəblər aşıb-daşıbdır.

Zəngin sərvətiylə öyünən diyar

Bir vaxt lütləriylə məşhurlaşıbdır.

Quraqlıq çox erkən qovub baharı,

Çörəksiz yetimin bənizi solub.

"Kasıb" Zəngəzurun qızılı-varı

"Səyyah" ingilisin cibinə dolub.

 

Zəngəzur lütləri gəzib hər yanı,

Dolaşıb kədərli, diyarbadiyar.

Bəzən də tökülən günahsız qanı

Tarixdə qalıbdır acı yadigar.

 

4. Payızla qış arasında

 

Ələngəzdən Zəngəzura baxıram -

Dağların başında duman görünür.

Ürəyimi yandırıram, yaxıram,

Yalçın qaya,

            sürü,

                        çoban görünür...

 

Duman kəmər kimi qurşanıb dağa.

Gecə...

            kəmər qaşı - göydə min ulduz!

Bir az istiləşib qaynar bulaq da,

Təpələr - kədərli,

            qayalar - yalqız.

 

Bu yerin payızı, yoxsa qışıdır? -

Qışın özünə yurd axtarışıdır? -

Çoban daş başında...

            tonqal alışır,

Payız qışa

            qış payıza qarışır...

 

5. Zəngəzurdur!

 

Bu el çeşmə məskəni,

Lilparlıdır suları.

Vəcdə gəlir insanın

İstəyi, arzuları.

Burda hər qarış torpaq

Gözəlliyin quludur,

Hər daş, hər iz, hər bulaq

Müqəddəsdir, uludur.

Tale tərifləyibdir,

Hər cizgisi yerində -

            nər artıq şey, nə qüsur,

Bir söz: - gözəllik yurdu

Zəngəzurdur,

            Zəngəzur!

 

Bağlarına dayan, bax!

Dağlarına boylan, bax!

Dərəsinə, düzünə,

Qayasına hər an: bax!

Arxlarına pıçılda

Ürəyində nəyin var?

De, köksünü sıxmasın

Kədər, həyəcan, qubar.

De, dinləyər dərdini,

Əlac eləyər sənə.

De, boşaldar qəlbini

Göylərin qübbəsinə.

Burda her şey minnətsiz,

Dünya büllurdan - büllur.

Bir söz, dolaşdığın yer

Zəngəzurdur,

            Zəngəzur!

 

Harda qarşına çıxsa

Təmənnasız yaxşılıq,

Harda üzünə gülsə

Mehribanlıq, xoş qılıq,

Sevgin qanad açaraq

Zirvələrdə dolansa,

Harda yaran sağalsa,

Harda ömrün uzansa,

Harda qəlbinə dolsa

İnam, əzəmət, qürur -

O yerin əzəl adı,

İndiki gözəl adı

Zəngəzurdur,

            Zəngəzur!

 

1965, iyun-dekabr

1975, fevral

 

Zəngəzurludur!

 

Çəhlimlər dırmaşar, cığırlar qalxar,

Üfüqlər sabahın işıq yoludur.

İldırımlar dinər, şimşəklər çaxar -

Ən məğrur nəğmələr zəngəzurludur.

 

Taleyin torpağa bəxşişidir bu -

Paklığı, qeyrətin, əzmin qoludur.

Minnətsiz yaxşılıq, şirin hiss, duyğu,

Sədaqət, etibar zəngəzurludur.

 

Hər parça göy səma, hər zərrə torpaq

Ulu gözəlliklə yenə doludur.

Hər coşqun dağ çayı, hər şəffaf bulaq

Çox dərə, çox zirvə zəngəzurludur.

 

Burda min illərdir yaşayır ellər -

Tarixin alınmaz şöhrət yoludur.

Ən zərif nəğmələr, ən şirin dillər,

Ən təmiz məhəbbət zəngəzurludur.

 

Ozan mahnısında dillənir hünər, -

Şeir də, sözü də zəngəzurludur,

Tale bəxşişidir, vallah, deyirlər:

Allahın özü də zəngəzurludur...

 İrəvan, 1980

https://edebiyyatqazeti.az/news/diger/12108-harda-xestelensem-a-dostlar-meni-catdirin-zengezur-yaylaqlarina?fbclid=IwY2xjawFFC7tleHRuA2FlbQIxMQABHZ9aLWzZaQqfz3ihBDhJTrDKNZvRppfhRTfY0JGuglSDe3bThhHL923ckA_aem_eqNmdetZtOXgDnz0kzKYbw

 

24News.ge xəbər verir ki, bu barədə Ermənistanın baş naziri Nikol Paşinyan şənbə günü mətbuat konfransı zamanı deyib.

O bildirib ki, sülh müqaviləsinin 17 maddəsindən 13-ü, eləcə də giriş hissəsi tam razılaşdırılıb:

"3 maddə qismən razılaşdırılıb. Elə maddə var ki, onun mətni böyük ölçüdə razılaşdırılıb. Biz bütün bu maddələri sülh müqaviləsi kimi imzalamağı təklif edirik. Dünən təklifimizi rəsmi Bakıya təqdim etdik.

Dünyada heç bir sənəd bütün mümkün sualları əks etdirə bilməz, heç bir sənəd bütün suallara cavab verə bilməz. Biz təklif edirik ki, mövcud razılaşmalar imzalansın və ratifikasiya olunsun, digər mümkün məsələlərin müzakirəsi isə davam etdirilsin. Razılaşdırılmış maddələrdə sülh sazişinin həyata keçirilməsi ilə bağlı bütün məsələləri daimi platformada müzakirə etməyə imkan verən mexanizm var. Sülh sazişi imzalandıqdan sonra tərəflərin diplomatik əlaqələr quracağı gözlənilir ki, bu da məsələlərin müzakirəsi üçün əlavə platformaya çevriləcək”.

Paşinyan deyib ki, Ermənistan günü sabah Azərbaycanla Naxçıvan arasında nəqliyyat əlaqəsinin yaradılmasını təmin etməyə hazırdır.

Ölkənin baş naziri bildirib ki, Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevlə Azərbaycan-Ermənistan sərhədində görüş keçirməyə hazırdır.

Paşinyan Azərbaycanla kommunikasiyaların açılmasında Rusiyanın vasitəçiliyini qeyri-mümkün adlandırıb:

“Siz necə təsəvvür edirsiniz ki, məsələn, regional kommunikasiyaların açılması məsələsində Ermənistanı təxribat törətməkdə günahlandıran bir ölkə vasitəçi kimi çıxış edəcək? Belə bir bəyanatla çıxış edən institut özünü bütün mümkün vasitəçiliklərdən kənarda qoyur. Harada görmüsünüz ki, vasitəçi əsassız ittiham irəli sürsün, sonra da bir yerdə oturub bu mövzunu onunla müzakirə edəsən?”, - deyə baş nazir qeyd edib.

 

https://24news.ge/read/id/92953?fbclid=IwY2xjawFE1ZdleHRuA2FlbQIxMAABHf1t-yKmNyUr1-wlgtVnGHb6EM8zzUjZ-8vJHSu3tXeyhyDxl5NkH__7Ew_aem_LZ4nLRmpGzHaRMrpf2AyyA

Moskvanın son zamanlarda Bakını Naxçıvanla Ermənistan üzərindən birləşdirən dəhlizə dəstək verməsindən sonra İran Xarici İşlər Nazirliyinin Avrasiya Baş İdarəsinin rəisi Müctəba Dəmirçilu Rusiyanın Tehrandakı səfiri Aleksey Dedovla bir araya gəlib.

Ardını oxu...

Paşinyan Azərbaycan Konstitusiyasında Ermənistana qarşı ərazi iddialarının irəli sürüldüyünü iddia edib.

Ardını oxu...