Azərbaycanda 1747-1822-ci illərdə mövcud olmuş Qarabağ xanlığının siyasi, iqtisadi və mədəni həyatı XVIII -XIX əsrdə yazıb yaratmış 11 tarixçimizin qələmindən çıxan əsərlərdə - “Qarabağnamə”lər adı ilə nəşr edilən 3 kitabda yerli-yataqlı şəkildə əks olunub [1, 2, 3]. Bu əsərlər Qarabağ xanlığının baş kəndi - mərkəzi sayılan Şuşanın da tarixinə ayna tutan ən etibarlı mənbə, dəlil-sübutlu məxəz sayılır [4].

İki yüz ildən çoxdur ki, Qarabağ xanı İbrahimxəlil xanın qızı, Qacar şahı Fətəli şahın xanımı Ağabəyim Ağanın qürbətdə öz əhvalını ərz etdiyi bu hüzünlü bayatı Qafqaz, İran, Türkiyədə dillər əzbəridir,  muğam, şikəstələrdə, xanənlərin ifasında səslənir: