Fondun növbəti toplantısı Qarabağda keçiriləcək2022-ci il yanvarın 29-da İstanbulda Vətən müharibəsi və daha əvvəl Qarabağ Zəfərinə gedən yolda dəstək göstərən media nümayəndələri ilə görüş keçirilib.

Tədbir Azərbaycanın Türkiyədəki səfirliyi, ölkəmizin İstanbuldakı baş konsulluğu, Türkiyə-Azərbaycan Dostluq, Əməkdaşlıq və Həmrəylik Fondu və Qars-Ərdahan-İğdır İnkişaf Vəqfinin təşəbbüsü və təşkilatçılığı ilə baş tutub.

Mərasimdə Qars müqaviləsinin 100-cü ildönümü perspektivləri, Türkiyə-Azərbaycan əməkdaşlığı, Şuşa Bəyannaməsi və Zəngəzur dəhlizi başda olmaqla, Ermənistanla normallaşma dövrü kimi bir sıra mövzularda müzakirələr aparılıb.

Tədbirdə çıxış edən Türkiyə Prezidenti yanında Təhlükəsizlik və Xarici Siyasət Şurasının üzvü, Türkiyə-Azərbaycan Dostluq, Əməkdaşlıq və Həmrəylik Fondunun rəhbəri professor Aygün Attar,

Azərbaycan Respublikasının Qeyri-Hökumət Təşkilatlarına Dövlət Dəstəyi Agentliyinin Müşahidə Şurasının sədr müavini Vüsal Quliyev, Agentliyin icraçı direktoru Aygün Əliyeva və Agentliyin departament müdiri Elnur Bağırlının təmsil olunduğu nümayəndə heyəti Ankarada dövlət, qeyri-hökumət təşkilatları - sivil toplum kuruluşlarında (STK) çoxsaylı görüşlər keçirib.  Azərbaycan və Türkiyənin vətəndaş cəmiyyəti təsisatları arasında birgə əməkdaşlıq məsələləri müzakirə olunub, qarşılıqlı təcrübə mübadiləsi aparılıb, əməkdaşlığın genişlənməsi, birgə layihə, tədbirlərin təşkili, iki qardaş ölkə QHT-STK-nın gələcək əlaqələrinin əsas istiqamətləri müəyyən edilib. 28 yanvar 2022-ci il tarixində Ankarada Azərbaycan Respublikasının Qeyri-Hökumət Təşkiatlarına Dövlət Dəstəyi Agentliyi və Türkiyə Daxili İşlər Nazirliyi arasında Birgə Fəaliyyət və Əməkdaşlıq haqqında Anlaşma Memorandumu imzalanıb. Anlaşma Memorandumunu Agentlik tərəfindən icraçı direktor Aygün Əliyeva və Türkiyə Daxili İşlər Nazirliyi tərəfindən isə Vətəndaş Cəmiyyəti ilə əlaqələr üzrə baş idarənin rəisi Erkan Kılıç imzalayıb.

Dünyanı yenidən bölüşdürmək üçün başlanmış Birinci dünya müharibəsi (28 iyul 1914–11 noyabr 1918)  əvvəlcə "Antanta" - Böyük Britanya, Fransa və Rusiya imperiyası ilə  "Üçlər ittifaqı" -  Almaniya, Avstriya-Macarıstan və İtaliya (1915-ci ildə Antantanın tərəfinə keçir) arasında başlanmışdı. 38 dövlətin qarışdığı, 70 milyondan artıq hərbçinin (onların 60 milyonu avropalı idi) qoşulduğu, 10 milyon əsgərin yaşamını itirdiyi bu savaşa Osmanlı dövləti 1914-cü ildə "Üçlər ittifaqı" tərəfindən qoşuldu.

 XANLIQLARIN SONU, YOXSA ÖZ  SONUNU YAXINLAŞDIRAN  XANLIQLAR...

Osmanlı imperiyası və İran şahlığı , Azərbaycan xanlıqları və Gürcüstan ilə həmsərhəd idi və küllü miqdarda sərvti olan iki dəniz arasındakı  bu ərazilərdə hər birinin öz geosiyasi maraqları vardı. İngiltərə və Fransa çox uzaqda olsalar da Rusiya imperatorluğunun bu ərazi ilə bağlı geniş dağıdıcı planlarından xəbərdar idi. Avrasiya qitəsinin yarıdan çoxu rus imperatorluğunun əsgərlərinin tapdağı altında idi, avropalıların «jandarm imperiyası» adlandırdıqları bir imperiyanın sərhədlərini genişləndirməsinə Qafqazın, Gürcüstanın və İranın yeraltı, yerüstü sərvətlərini  ələ keçirməsin və daha da varlanmasını istəmirdilər. Rus generalları ordularını Qafqaza, Qara dəniz və Xəzər dənizi istiqamətinə yeritdikləri zaman Britaniya və Kral Fransanı öz aralarında danışıqlar apararaq Britaniya hərbi kəşfiyyatının polkovniki D.Malkolm başda olmaqla  nümayəndə heyətini gizli danışıqlar aparmaq üçün Tehrana göndərdilər.

Erməni siyasi partiyalarının və onların silahlı dəstələrinin 1905-1906-cı illərdə Yelizavetpol (Gəncə) quberniyasının Zəngəzur qəzasında törətdikləri kütləvi qırğınlar, çoxsaylı terror aksiyaları barədə o dövrün arxiv sənədləri və dövri mətbuat materialları arasında kifayət qədər məlumatlar öz əksini tapmışdır. Zəngəzur qəzasının Qubadlı nahiyəsində ermənilərin törətdikləri qırğınlar etnik təmizləmə siyasətinin tərkib hissəsi olduğu üçün bütöv şəkildə qəzada baş verən hadisələrlə bağlıdır. Qubadlı nahiyəsində baş verən qırğınlar Zəngəzur qəzasında ermənilərin törətdikləri qırğınların tərkib hissəsi olduğu üçün hadisələri xronoloji ardıcıllıqla izləməklə ümumi mənzərəni görmək mümkündür.

“Şuşada bərpa-təmir edilməli binalardan biri də Cahangir xan Nuribəyovun evidir… Həmin evdə Qarabağ general-qubernatorluğunun inzibati binası olub…”
Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin ilk müdafiə naziri Xosrov bəy Sultanovun rəhbərliyi ilə Qarabağ general-qubernatorluğunun yaradılmasından 103 il ötür. Daşnak-bolşevik ünsürlərinin Çar Rusiya imperiyasının çökməsi və I Cahan savaşının bitməsindən sonrakı geo-siyasi baxımdan mürəkkəb və ziddiyyətli dövrdən yararlanaraq Azərbaycanın Zəngəzur və Qarabağ torpaqlarının xeyli hissəsini işğal etməyə çalışdığı bir zamanda mərkəzi Şuşa olmaqla yaranmış bu qurumun qısa, lakin şərəfli tarixində bu gün – 44 günlük müzəffər savaşımızdan sonra Qarabağ və Zəngəzurda hələ görüləcək xeyli işləri qalan Azərbaycan xalqı və dövləti üçün də ibrətamiz məqamlar çox olub.